Στις 3/9/2022, κατά τη διάρκεια των Μεγάλων Ημερών Νεμέας 2022, πραγματοποιήθηκε η 3^η Συνάντηση των Φορέων του προγράμματος «Χωροχρονικό Παρατηρητήριο Οινικού και Αμπελουργικού Δυναμικού στην περιοχή της ΟΠΑΠ – Νεμέας».

Στα πλαίσια της συνάντησης, τα τρία εμπλεκόμενα στο έργο εργαστήρια του Γεωπονικού ενημέρωσαν τους φορείς για την ομαλή ολοκλήρωση του προγράμματος, καθώς και τα παραγόμενα αποτελέσματα. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις προοπτικές που αφήνει πίσω του το πρόγραμμα.

Στη συνάντηση παρευρέθηκαν εκτός των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα φορέων, ο κύριος Κ. Μπαγινέτας, Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων, ο κ. Κ. Ευσταθίου, Πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Αμπέλου και Οίνου και ο κ. Δ. Γραμματικός, Προϊστάμενος του τμήματος Αμπέλου, Οίνου & Αλκοολούχων Ποτών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων καθώς και επισκέπτες στα πλαίσια των ημερών Νεμέας με οινολογικά ενδιαφέροντα και όχι μόνο.

Κατά την παρουσίασή του ο κ. Καλύβας, από την Ερευνητική Μονάδα GIS – Εργαστήριο Εδαφολογίας και Γεωργικής Χημείας, με τίτλο «Χωροχρονικό Παρατηρητήριο Αξιολόγησης Αμπελουργικού και Οινικού Δυναμικού ΟΠΑΠ Νεμέας: Τελικά αποτελέσματα και Προοπτικές» τόνισε ότι:

• Έχει συγκεντρωθεί για την ζώνη της Νεμέας πλήθος λεπτομερών δεδομένων για το έδαφος, το κλίμα και για την ανάπτυξη και συμπεριφορά των αμπελώνων
• Έχει δημιουργηθεί ένα άρτια επιστημονικά και τεχνολογικά χωροχρονικό παρατηρητήριο παρακολούθησης (http://nemea-webgis.aua.gr) του οινικού και αμπελουργικού δυναμικού. Στηρίζεται σε μια πλατφόρμα Web-GIS, με ενσωματωμένες ειδικές επεξεργασίες, στην οποία έχουν καταχωρηθεί όλα τα δεδομένα (εδαφολογικά, τοπογραφικά, δεικτών βλάστησης, κλπ.) που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος καθώς και οι πραγματικού χρόνου πληροφορίες, όπως οι μετρήσεις από τους μετεωρολογικούς σταθμούς και τα δεδομένα τηλεπισκόπησης.
• Οι χωρικές επεξεργασίες σε περιβάλλον GIS οδήγησαν σε ζωνοποιήσεις και χωρικές αξιολογήσεις της ζώνης.
• Η χρήση γεωχωρικών ψηφιακών τεχνολογιών είναι απαραίτητη για την αναβάθμιση της ζώνης.
• Υπάρχει ανάγκη για μόνιμη λειτουργία του Χωροχρονικού Παρατηρητηρίου.

Ο κ. Κοτσερίδης από το Εργαστήριο Οινολογίας και Αλκοολούχων Ποτών αναφέρθηκε ότι στα πλαίσια του έργου πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά τόσο εκτεταμένη μελέτη μεγάλου αριθμού ‘εμπορικών’ αμπελοτεμαχίων. Συγκεκριμένα έγιναν 70 οινοποιήσεις επι 3 διαδοχικές χρονιές ενώ δεν βρέθηκε επίδραση του υψομέτρου στις οξύτητες των οίνων. Επίσης αποδείχθηκε ότι σημαντική ήταν η επίδραση της καλλιεργητικής χρονιάς. Τέλος κάποια αμπελοτεμάχια παρουσίασαν σταθερό οργανοληπτικό προφίλ όλες τις χρονιές.

Η παρουσίαση της κ. Τσακαλίδου, από το εργαστήριο Γαλακτοκομίας, με τίτλο «Πειραματικές Οινοποιήσεις Αγιωργίτικου με άγρια στελέχη ζυμών απομονωμένων από το οικοσύστημα της ζώνης της Νεμέας» επεσήμανε ότι:

• Όπως αναμένονταν, υπήρχαν διαφορές στα μικροβιακά αποτυπώματα (οικογένειες/γένη & σχετική αφθονία) μεταξύ της αυθόρμητης και της ελεγχόμενης ζύμωσης στα κρασιά που έγιναν από την ίδια πρώτη ύλη. Αν και τέτοιου τύπου διαφορές καταγράφηκαν επίσης μεταξύ των σταφυλιών και του εδάφους αυτές δεν ήταν σημαντικές ούτε αναφορικά με τις ζύμες/μύκητες ούτε τα βακτήρια (3 αμπελοτόπια, 2018)
• Η μεταγονιδιωματική ανάλυση έδειξε ότι ποικιλότητα των βακτηρίων ήταν μεγαλύτερη από αυτή των ζυμών/μυκήτων, ιδιαίτερα στο χώμα (24 αμπελοτόπια, 2019 & 2020)
• Το μικροβίωμα των σταφυλιών (βακτήρια και ζύμες/μύκητες) φαίνεται ότι επηρεάζεται από την καλλιεργητική χρονιά χωρίς όμως να υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των υπο-περιοχών της ζώνης της Νεμέας για την ίδια καλλιεργητική χρονιά (24 αμπελοτόπια, 2019 & 2020)
• Το μικροβίωμα των σταφυλιών (τρυγητός) του Αγιωργίτικου (βακτήρια και ζύμες/μύκητες) της ζώνης της Νεμέας φαίνεται ότι είναι σημαντικά διαφορετικό από αυτό του Αγιωργίτικου που καλλιεργείται σε άλλες περιοχές της χώρας (Δυτική Πελοπόννησος & Βόρεια Ελλάδα).
• Εφαρμογή επιλεγμένων στελεχών «άγριων» ζυμών από το οικοσύστημα της Νεμέας οδήγησε στη παραγωγή υψηλής ποιότητας Αγιωργίτικο.
• Τα παραπάνω υποστηρίζουν την αρχική υπόθεση για ένα ενιαίο μικροβιακό terroir στη ζώνη ΠΟΠ Νεμέας. Τώρα βρίσκονται υπό επεξεργασία τα αποτελέσματα και των 3 ετών του έργου προκειμένου να επιβεβαιωθεί εάν αυτή η ομοιομορφία παραμένει σταθερή ως προς τον χρόνο και τον χώρο και κατά πόσο επηρεάζεται από τις εποχικές κλιματικές συνθήκες.

Με την ολοκλήρωση του προγράμματος έγινε αντιληπτό πως μία επένδυση στην ανάπτυ­ξη και χρήση γεωχωρικών τεχνολογιών με τη σωστή επιστημονική κατεύθυνση μπορεί να οδηγήσει σε μονοπάτια βελτίωσης της ποιό­τητας του Αγιωργίτικου με τη λιγότερη χρή­ση συντελεστών παραγωγής και αύξηση του εισοδήματος του παραγωγού. Οι προοπτικές που αφήνει πίσω είναι πολυάριθμες με βασι­κότερη τη μόνιμη χρήση του παρατηρητηρί­ου, μετά την πλήρη του πλέον ανάπτυξη, σε επίπεδο ζώνης, υποζώνης και αμπελοτεμαχί­ων (αμπελουργία ακριβείας). Η εξέλιξη αυτή προτείνεται τόσο από τον Σύνδεσμο Οινοποι­ών Νεμέας, τον Οινοποιητικό Συνεταιρισμό όσο και από κάθε οινοποιείο της ζώνης για την ποιοτική αναβάθμιση των παραγομένων προϊόντων με σημαντικά οικονομικά οφέλη. Μέσω αυτής της διαδικασίας η ευρύτερη περι­οχή μπορεί να αξιοποιηθεί περαιτέρω σε ένα πλαίσιο σύγχρονου οινοτουρισμού με άξονα πάντοτε την ορθολογική διάχυση και αποδο­χή της επιστημονικής γνώσης.